Historia

Parafia Rzymskokatolicka pod wezwaniem Ducha Świętego jest jedną z wielu dziś funkcjonujących na terenie miasta Tychy, leżącego w odległości ok. 20 km. od Katowic – stolicy województwa śląskiego przy starej trasie Katowice – Bielsko-Biała.

W otrzymaniu zezwolenia z pomocą przyszły wypadki polityczne z czerwca 1976 roku zagrażające pozycji władzy państwowej. Były to strajki w Radomiu. Dlatego też I sekretarz KC PZPR w Katowicach, specjalnym listem do Kurii Diecezjalnej w Katowicach zezwolił na wybudowanie kościoła w Tychach, zapewniając jego lokalizację w centrum miasta. Jednak w miarę stabilizacji politycznej w kraju, wycofał się z danego przyrzeczenia odnośnie lokalizacji. Strona kościelna zdołała załatwić lokalizację na skraju osiedla „K”, którą szybko zamieniono na obecną to jest rubieżach dawnego Żwakowa. Wszelkie prace związane z nowym kościołem pod wezwaniem Ducha Świętego katowicki biskup zlecił Ks. Franciszkowi Resiakowi, ówczesnemu proboszczowi w Tychach – Paprocanach. Osiemnaście miesięcy trwały prace przygotowawcze. Działki pod budowę – o powierzchni 0,7 ha – zostały podarowane przez Franciszka i Teresę Kściuczyków oraz Ludwika i Elżbietę Jarzynów. Niespodziewanie pojawiły się trudności. Dyrektor „Miastoprojektu” przez 6 miesięcy odmawiał zgody na prace projektowe nad nowym kościołem, które ks. proboszcz zlecił Stanisławowi Niemczykowi. Ten sam architekt miał być autorem wystroju wnętrza. Wybitni fachowcy, jak inż. Jerzy Maniura oraz Janina Osoba i główny projektant, wykonali swe zadania bezinteresownie, nie pobierając żadnego wynagrodzenia. Opracowany projekt kościoła tyskiego był pod wieloma względami nowatorski. W formie nawiązywał do polskiej architektury kościołów drewnianych, w których dominowała bryła dachu. Powierzchnia kaplicy dziennej wynosi 240 m², a kościoła 1425 m².

Budowa kościoła była dobrze zorganizowana. Ekipa budowlana liczyła 9 emerytów a pomagali im wolontariusze przychodzący do pracy na prośbę proboszcza. 25 lutego 1979 roku biskup Herbert Bednorz dokonał poświęcenia kamienia węgielnego kościoła oraz kaplicy pod wezwaniem NMP Jasnogórskiej, która aż do poświęcenia świątyni pełniła funkcję kościoła. Kaplica mieści się w podziemiach świątyni, po stronie zachodniej. Natomiast sam kościół został poświęcony w stanie wojennym 11 września 1982 roku.

Podczas wznoszenia budynku kościelnego doszło jednak do szykan ze strony władz państwowych. Zarzucano budowie przekroczenia wydzielonej powierzchni i nie prowadzenia na bieżąco dziennika budowy. Zobowiązano nas do szczegółowej inwentaryzacji budowanego obiektu.

Wznoszenie kościoła Ducha Świętego wyprzedzało zasiedlanie bloków mieszkalnych na osiedlu, dlatego parafianie od razu włączali się do budowy świątyni. Pojawiały się różne zdania na temat jej architektury. Z czasem jednak zyskiwał zwolenników niecodzienny styl architektury kościoła. W niedługim czasie Kościół ten wzbudził zainteresowanie środków masowego przekazu, szczególnie prasy i telewizji. Telewizja Polska prezentowała kościół Ducha Świętego w programie lokalnym i ogólnopolskim. Obiekt filmowany był także przez telewizję z Budapesztu. Należy również zauważyć bogatą bibliografię świątyni. Dzięki temu zwrócono uwagę na udaną architekturę i ikonografię kościoła, której autorem a zarazem wykonawcą był Jerzy Nowosielski.

Uważa się, że umieszczone na suficie kościoła malowidła stwarzają „sakralny nastrój obecności“, a nawiązujące do wczesnochrześcijańskiego namiotu wnętrze kościoła stwarza wyjątkowy nastrój do modlitwy. Jako jedyny kościół tyski świątynia Ducha Świętego zdobyła dotąd następujące nagrody i wyróżnienia: I nagrodę Stowarzyszenia Architektów Polskich za architekturę (1983), nagrodę Błogosławionego Brata Alberta (1988) dla architekta Stanisława Niemczyka i ks. Franciszka Resiaka za konsekwentne realizowanie projektu oraz nagrodę im. doc. Tadeusza Jodkiewicza, przyznaną jednorazowo przez Komisję Episkopatu Polski, za udaną architekturę sakralną (1988).

Jesienią 1996 roku rozpoczęto przygotowania potrzebne do projektowania cmentarza parafialnego, o który ks. proboszcz zabiegał u władz miasta od 1984 roku. Latem 1998 roku rozpoczęto nawożenie ziemi oraz murowanie parkanu. Długość parkanu wynosi 850 m , w tym aż 350 m muru oporowego. Pierwszy pochówek odbył się w październiku 2003 roku. Na cmentarzu powstał kościół cmentarny pod wezwaniem Krzyża Świętego, kaplica Miłosierdzia Bożego oraz kostnica z zapleczem dla grabarza. Cmentarz z obiektem sakralnym został poświęcony przez księdza arcybiskupa Damiana Zimonia 4 grudnia 2004 roku. Prace budowlane są na cmentarzu nadal realizowane.

• Obecnie parafia liczy 12177 mieszkańców. (4479 rodzin, w tym katolickich 4368)
• Księgi metrykalne: chrztów, małżeństw, zmarłych od 1979 r.
• Kronika parafialna: od 1976 r.

Polichromia Jerzego Nowosielskiego w kościele Ducha Świętego w Tychach: przykład malarstwa sakralnego inspirowanego sztuką bizantyjską:  Pobierz